"Wicher" (pozost.)

ORP Wicher
Podstawowe uzbrojenie „Wichra”

Nurkowanie na wraku

Główna część wraka niszczyciela ORP „Wicher” leży na płaskim dnie na niewielkiej głębokości 4/5m. W wyniku działań wojennych i późniejszych prac saperskich, wrak otworzył się po długości kadłuba. Burty otworzyły się na zewnątrz i ukryły się w dnie. Pokład się rozpadł i uwidocznił wszystko co znajdowało się w środku okrętu. Nurkując na wraku patrząc od rufy zobaczymy dwie podpory wałów wystające z dna na 2 metry do góry wyglądające jak skrzydła samolotu. Dwie linie wałów przeszywające pozostałości wraku, ciągnące się po prawej i lewej burcie w kierunku śrub okręcie zakończone ogromnymi kotłami parowymi stanowiącymi najwyższy punkt na wraku. Płynąc dalej w stronę części dziobowej po lewej burcie odnajdziemy gigantyczne zbiorniki na parę leżące na dnie obok wraku. Wyglądające jak zbiorniki cysterny. Dalej wrak zwiększa swoją głębokość układając się w kształt opadającego dna i jego główna część niknie w dnie na głębokości około 9m. Lekko powyżej tego miejsca kierując się po szczycie wraka z lewej w kierunku prawej burty zobaczymy mozaikę białych i czarnych kafelków, będącą podłogą jakiegoś pomieszczenia najprawdopodobniej mesy lub kuchni. Z lewej burty wraku patrząc w stronę głębszej wody leży kilka fragmentów wraku rozrzuconych przez eksplozje. Zalegają one do 17m głębokości przy dnie. Wrak ORP Wicher stanowi proste miejsce nurkowe w związku z niewielką głębokością zalegania, jednak jego rozsadzenia wybuchami, forma stanowi wyzwanie nawigacyjne nawet dla nurków posiadających wysokie uprawnienia nurkowe. 

Historia

ORP Wicher- jeden z 4 międzywojennych kontrtorpedowców (niszczycieli) wchodzących w skład Polskiej Marynarki Wojennej. Zamówiony we Francji, w stoczni Chantiers Naval Français w Blainville, w oparciu o plany francuskich kontrtorepdowców typu Bourrasque (Simoun). Uroczyste położenie stępki pod „Wichra” odbyło się 19 lutego 1927 roku. 8 lipca 1930 roku „Wicher” wcielony został w skład Marynarki Wojennej. Pierwszym dowódcą okrętu został komandor podporucznik Tadeusz Morgenstern-Podjazd, który w siedem dni później przyprowadził kontrtorpedowiec do Gdyni gdzie został okrętem flagowym dowódcy Dywizjonu Torpedowców,. Od 8 do 13 sierpnia 1930 roku pełnił honorową eskortę statku pasażerskiego „Polonia”, na którego pokładzie prezydent Ignacy Mościcki odbywał wizytę w Tallinnie. W marcu następnego roku „Wicher” popłynął przez Lizbonę do Funchal, skąd powrócił do Gdyni z odbywającym kurację na Maderze marszałkiem Józefem Piłsudskim. Rejs ten, pierwszy oceaniczny okrętu bojowego w historii PMW. W 1932 roku ORP Wicher odegrała ważną rolę w tzw. kryzysie gdańskim, wymuszając na Senacie Wolnego Miasta zgodę na przywrócenie polskiej flocie prawa port d’attache, korzystania z Gdańska jako portu macierzystego i związanych z tym przywilejów. W sierpniu zespół polskich okrętów z „Wichrem” jako okrętem flagowym komandora Józefa Unruga odbył wizytę w Sztokholmie. Po wejściu do służby siostrzanej „Burzy” utworzono Dywizjon Kontrtorpedowców. W lipcu 1934 roku zespół ten popłynął z oficjalną wizytą do Leningradu, po raz pierwszy i jedyny w okresie międzywojennym wizytując radziecki port. Jako reprezentacyjny zespół okrętów polskiej floty, Dywizjon Kontrtorpedowców odwiedzał w kolejnych latach, oficjalnie i nieoficjalnie, między innymi Kopenhagę, Kilonię, Helsinki i Lipawę. W maju 1937 roku „Wicher” przestał być okrętem flagowym Dywizjonu Kontrtorpedowców, przekazując tę funkcję nowemu niszczycielowi „Grom”. Ostatnią zagraniczną wizytą „Wichra” był rejs do Tallinna i Rygi w sierpniu 1937 roku. Przed wybuchem wojny jako jedyny okręt z dywizjonu kontrtorpedowców nie został włączony do Operacji Peking - ewakuacji okrętów do Wielkiej Brytanii, miał pozostać na wybrzeżu realizując osłonę operacji Rurka. Po bitwie powietrzno-morskiej 1.09.1939 z której Wicher wyszedł bez szwanku. 3 września 1939 około godziny 6:50 zacumowany w porcie w Helu okręt wziął udział w pojedynku z niemieckimi niszczycielami idącymi w kierunku Piławy które wycofały się z walki. Wobec skuteczności okrętów polskich przeciwnik postanowił zaatakować siłami Luftwaffe. Pierwszy nalot około godziny 9:00 przeprowadza 11 samolotów Ju-87 uszkadzając "ORP Gryf". Ponowny nalot o godzinie 14:00 przeciwnik koncentruje na niszczycielu Wicher. Atakuje 14 samolotów Ju-87. Po trafieniu 4 bombami okręt zaczyna nabierać wody, przechylając się na lewą burtę tonie. Po zajęciu przez Niemców portu helskiego wrak kontrtorpedowca został podniesiony na równą stępkę i przeholowany w pobliże zatopionego „Gryfa”. Ostatecznie okręt został odholowany poza obręb portu i zatopiony na płyciźnie po zewnętrznej stronie falochronu na równej stępce, z wystającymi ponad poziom morza nadbudówkami i kominami. W 1945 roku wycofujący się z Helu Niemcy podłożyli pod dziobową nadbudówkę ładunki wybuchowe, których eksplozja spowodowała zniszczenie części wraku. W okresie powojennym wystające ponad powierzchnię wody części wraku zostały wysadzone przez polskich minerów. Pozostałe resztki wciąż spoczywają na dnie Zatoki Gdańskiej w pobliżu falochronu portu helskiego.

Dane techniczne

„Wicher” miał długość całkowitą 106,9 m, szerokość maksymalną 10,5 m i średnie zanurzenie wynoszące 3,3 m. Wyporność pełna 1910 ton. Napęd stanowiły dwa zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 35 000 KM, poruszające za pośrednictwem przekładni dwa wały napędowe. Parę do turbin dostarczały trzy trójwalczakowe kotły wodnorurkowe typu Yarrow-Normand, opalane ropą, umieszczone w dwóch kotłowniach. Turbiny i kotły zostały wyprodukowane w Ateliers et Chantiers de la Loire w Saint-Nazaire. Zapas paliwa, wynoszący maksymalnie 330 ton, pozwalał uzyskać zasięg 3000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 15 węzłów, projektowana prędkość maksymalna, 33 węzły, została nieznacznie przekroczona podczas prób morskich, kiedy uzyskano 33,8 węzła.

Główne uzbrojenie artyleryjskie kontrtorpedowca stanowiły cztery pojedyncze armaty Schneider-Creusot wz. 1924 kal. 130 mm, umieszczone po dwie na dziobie i rufie, w superpozycjach. Ich maksymalny kąt podniesienia lufy wynosił 35°, donośność przy strzelaniu pociskiem o masie 32,5 kg 18 100 m, zaś całkowita masa działa z osłoną 12 700 kg. Artyleria przeciwlotnicza okrętu składała się z dwóch pojedynczych dział Vickers wz. 28 kal. 40 mm o maksymalnym kącie podniesienia 85°, szybkostrzelności teoretycznej 200, praktycznej 120 strzałów na minutę, donośności poziomej 5700 m i pionowej 3980 m oraz, od 1935 roku, dwóch zdwojonych, najcięższych karabinów maszynowych Hotchkiss wz. 1930 kal. 13,2 mm. Działa Vickersa zainstalowane były na pokładzie, po obu stronach nadbudówki rufowej, karabiny maszynowe na skrzydłach platformy ponad pomostem dowodzenia.

Dwa potrójne aparaty torpedowe kal. 550 mm, z reduktorami dla kalibrów 533 i 450 mm, umieszczone były w osi symetrii okrętu, za ostatnim kominem. Pomiędzy nimi znajdowała się wieżyczka reflektorów. Dwie zrzutnie bomb głębinowych, z zapasem 20 bomb po 200 kg, zainstalowane były w podpokładowych tunelach na rufie. W początkowym okresie służby, do 1934 roku, okręt dysponował także dwoma miotaczami bomb głębinowychThornycroft z zapasem 6 bomb po 100 kg. Na pokładzie mocowane były dwa tory minowe, łącznie dla 60 min kontaktowych wz. 08.

Kontrtorpedowiec posiadał na wyposażeniu trzy radiostacje: główną SM1K, krótkofalową RKD/K oraz alarmową Y, a także radionamiernik R-J. Przewidziana etatem załoga miała składać się z 10–12 oficerów oraz 150 podoficerów i marynarzy.

 

Opracował Jakub Zaniewski

 

Jeśli masz wiedzę, która pozwoli nam dopracować opis lub wyjaśnić nieścisłości dotyczące losów jednostki — zapraszamy do kontaktu.

© 2023 - DIVE LAND, HEL